عوامل ابتلا به ملانوما

سرطان پوست یکی از شایعترین انواع سرطان در آمریکاست، این سرطان زمانی ایجاد می‌شود که سلول‌هایی که لایه‌ی پوست را تشکیل می‌دهند، به صورت کنترل نشده‌ای رشد می‌کنند و به سرعت تقسیم می‌شوند.
سرطان پوست را به سه نوع اصلی تقسیم می‌کنند:

• کارسینوم یا سرطان سلول پایه‌ای پوست
• کارسینوم یا سرطان سنگفرشی پوست
• ملانوما

ملانوما چیست؟

ملانوما جدی‌ترین شکل سرطان پوست است. در این بیماری سلول‌های تولید کننده‌ی رنگدانه (ملانین) به طور غیر قابل کنترلی رشد می‌کنند. ملانوما گاهی به طور ناگهانی و بدون هیچ علامتی بروز می‌کند. همچنین، ممکن است روی یک خال ساده پوستتان پیشروی کند.

مطالعات نشان می‌دهد از سال ۱۹۸۲ تا ۲۰۱۱، مبتلایان به سرطان‌ ملانوما در آمریکا ۲ برابر شده است و این روند همچنان رو به افزایش است.

آیا سرطان ملانوما یک بیماری جدی و خطرناک است؟

ملانوما اگر زود تشخیص داده شود، درمان‎پذیر است. اما ملانومای پیشرفته ممکن است گسترش یابد، به گره‌های لنفاوی و اندام‌های داخلی برسد، و حتی منجر به مرگ شود. پیش بینی می‌شود در سال ۲۰۱۹، بیش از ۷ هزار نفر بر اثر ملانوما جان خود را از دست بدهند.

چه چیزی باعث ایجاد ملانوما می‌شود؟

افرادی که در معرض نور فرابنفش طبیعی و مصنوعی هستند، احتمال دارد به انواع سرطان پوست مبتلا شوند. تحقیقات نشان می‌دهد قرار گرفتن در معرض نور خورشید (که حاوی فرابنفش است) و نور تخت‌های سولار (که برای برنزه کردن پوست استفاده می‌شوند)، احتمال ابتلا به ملانوما را افزایش می‌دهد.

نور فرابنفش خال‌های پوستی ساده و خوش خیم را به ملانوما تبدیل می‌کند. طبق تحقیقات، زنان ۴۵ ساله که از سولاریوم استفاده می‌کنند، بیشتر احتمال دارد به ملانوما مبتلا شوند.

همچنین، افرادی که در سن ۱۵ تا ۲۰ سالگی، ۵ بار آفتاب سوختگی شدید (همراه با تاول) را تجربه کرده‌اند، تا ۸۰ درصد بیشتر به  سرطان ملانوما مبتلا می‌شوند. به طور کلی، بیشتر موارد ابتلا به ملانوما به اشعه‌ی فرابنفش مربوط است. البته، ژنتیک و نارسایی سیستم ایمنی نیز در این بیماری نقش دارند.

چه کسی به این بیماری مبتلا می‌شود؟

هر فردی ممکن است به این بیماری سرطانی مبتلا شود. بیش از یک میلیون آمریکایی به سرطان ملانوما دچارند. سفیدپوستان بیشتر از نژادهای دیگر به این بیماری مبتلا می‌شوند. حتی در میان سفید پوستان نیز گروه خاصی بیشتر از دیگران ممکن است به ملانوما دچار شوند. مثلاً، مردان سفیدپوست بالای ۵۰ سال، بیش از دیگران در معرض ابتلا به ملانوما هستند.

به طور کلی ویژگی‌های زیر امکان ابتلا به ملانوما را افزایش می‌دهند:

1. داشتن خال‌های بزرگ یا غیر عادی
2. داشتن خال‌های معمولی زیاد (بیش از ۵۰ خال)
3. سابقه‌ی خانوادگی ابتلا به ملانوما
4. حساسیت پوستی به خورشید (افرادی که به سرعت آفتاب سوخته می‌شوند، موهای قرمز یا بلوند دارند یا چشمشان آبی یا سبز است.)
5. سابقه‌ی آفتاب گرفتن زیاد یا برنزه کردن در سولاریوم
6. داشتن سابقه‌ی سرطان ملانوما یا سرطانی‌های پوستی دیگر (سرطان سلول‌های پایه‌ای و سنگفرشی که از ملانوما شایع ترند).
7. سابقه‌ی سرطان‌های دیگر مثل سرطان سینه یا تیروئید.

هر فردی، با هر رنگ پوستی، ممکن است به ملانوما مبتلا شود. پزشکان می‌توانند به سرعت مراحل اولیه‌ی ملانوما را در سفید پوستان تشخیص دهند. در حالی که، این بیماری در رنگین پوستان در مراحل پیشرفته تر تشخیص داده می‌شود. روشن است که درمان ملانوما در مراحل پیشرفته تر دشوارتر است.

بر اساس تحقیقات، بیماران رنگین پوست نسبت به بیماران سفید پوست شانس کمتری برای زنده ماندن در برابر ملانوما دارند.

چگونه خال سرطانی را تشخیص دهیم؟

بیشر افراد خال دارند. خال‌های معمولی (خال یا نشانه‌های مادرزادی) معمولاً به شکل لکه‌های قرمز برجسته هستند. در حالی که، خال‌های غیر معمولی (آتیپیک) اغلب از خال‌های معمولی بزرگترند.

این خال‌ها رنگ‌های متفاوت و لبه‌های نامنظمی دارند. همچنین، ممکن است تعداد آنها از خال‌های معمولی بیشتر شود. خال‌های آتپیک معمولاً روی کتف و اطراف آن، از سرشانه تا زیر شکم، پایین پاها، سر و گردن به وجود می آیند.

اما، باید بدانید که خال‌های غیرمعمولی مختص قسمت‌های خاصی از بدن نیستند و ممکن است در هر قسمتی از بدن شما رشد کنند. وجود خال آتیپیک عامل خطرساز بسیار مهمی در ایجاد و گسترش سرطان ملانوما در یک خال معمولی یا حتی پوست معمولی و نرمال است.

ملانوما چه شکلی است؟

شناسایی تغییرات پوستی بهترین راه برای تشخیص زود هنگام ملانوماست. این بیماری معمولاً روی کتف و اطراف آن، از سرشانه تا زیر شکم، پایین پاها، سر و گردن به وجود می‌آید. ملانوما در زنان ۱۵ تا ۲۹ سال معمولاً از سر شانه‌ها تا زیر شکم ایجاد می‌شود و رشد می‌کند. دلیل آن هم ممکن است، برنزه کردن بدن به صورت غیرمتعارف (پرخطر) باشد.

سرطان ملانوما پوست ممکن است در بخش‌های از بدن در رنگین پوستان ایجاد شود که به طور معمول در معرض آفتاب نیست. مانند کف دست، کف پا، کشاله‌ی ران، داخل دهان و زیر ناخن‌ها.

آکادمی درماتولوژی آمریکا اصرار دارد که همه‌ی مردم پوست خود را به طور منظم بررسی کنند. یعنی شما باید تمام بدن خود را (از جمله پشت، پوست سر، کف دست، کف پا و بین انگشتان پا) بررسی کنید.

بررسی خال روی پوست

اگر متوجه خالی روی پوستتان شدید، باید به موارد زیر (علائم هشدار دهنده ملانوما) دقت کنید:

• عدم تقارن: نیمی از خال با نیمه‌ی دیگر آن مطابقت ندارد.
• لبه‌های نامنظم: لبه‌های خال ناصاف، ناهموار، داندانه دار و محو است.
• رنگ: رنگدانه‌های پوست یکنواخت نیست. سایه‌های برنز، قهوه‌ای و سیاه یا خط‌های قرمز، سفید و آبی روی خال دیده می‌شود.
• قطر: معمولاً ملانوما در زمان تشخیص ۶ میلی متر قطر دارد. ولی، ممکن است کوچکتر از این اندازه باشد.
• رشد و تکامل: خال یا ضایعه‌ی پوستی متفاوت از خال‌ها و ضایعات دیگر به نظر می‌رسد. یعنی اندازه، رنگ یا حالت ظاهری آن تغییر می‌کند.

با این تفاسیر اگر متوجه یک خال جدید شدید؛ خالی که با بقیه‌ی خال‌های روی پوستتان فرق دارد، ظاهرش تغییر می‌کند، به خاطرش احساس خارش دارید و خونریزی می‌کند. حتی اگر کوچکتر از ۶ میلیمتر باشد، باید هر چه سریع تر به یک متخصص پوست (درماتولوژیست) مراجعه کنید.

آیا ملانوما درمان می‌شود؟

اگر سرطان ملانوما در مراحل اولیه‌ی بیماری شناسایی شود، احتمال درمان آن زیاد است. مطالعات نشان می‌دهد بیماران زیر، ۵ سال بعد از تشخیص ملانوما زنده می‌مانند:

• ۹۸ درصد بیمارانی که ملانومای آنها قبل از گسترش به غدد لنفاوی شناسایی و درمان می‌شود.
• ۶۴ درصد بیمارانی که ملانومای آنها به غدد لنفاوی (منطقه‌ای) سرایت می‌کند.
• ۲۳ درصد افرادی که ملانومای آنها به اعضای دیگر (مناطق دورتر بدن و غدد لنفی دورتر) گسترش می‌یابد.

اطلاعات بالا نشان می‌دهد اگر سرطان ملانوما قبل از سرایت به بخش‌های دیگر بدن تشخیص داده شود، احتمال زنده ماندن فرد بیشتر است. پس، تشخیص سریع و به موقع حیاتی است.

چگونه پوست خود را معاینه کنیم؟

متخصصان پوست توصیه می‌کنند همه‌ی افراد بدن خود را برای شناسایی تغییرات پوستی معاینه کنند. حتماً اگر تغییرات، خال‌های مشکوک و غیرعادی یا لکه‌دار دیدید، هر چه سریعتر به متخصص پوست مراجعه کنید.

میزان نیاز هر فرد به معاینه‌ی پوست با توجه به عواملی نظیر نوع پوست، دفعات آفتاب سوختگی، سابقه‌ی خانوادگی و … متفاوت است. پس، از یک متخصص پوست بپرسید که هر چند وقت یک بار به معاینه‌ی پوست نیاز دارید.

افرادی که سابقه‌ی سرطان ملانوما دارند، باید حداقل سالی یک بار پوستشان را معاینه کنند. همچنین، باید هر ماه برای شناسایی خال‌های جدید و در حال تغییر، پوست خود را بررسی کنند.

راه‌های پیشگیری از ملانوما

اگر می‌خواهید به سرطان ملانوما بدخیم پوست و سرطان‌های دیگر مبتلا نشوید، آکادمی درماتولوژی امریکا توصیه می‌کند از قرار گرفتن در معرض اشعه‌ی فرابنفش بپرهیزید. چند مورد از کارهایی که برای پیشگیری از خطرات اشعه‌ی فرابنفش خورشید می‌توانید انجام دهید به ترتیب زیر است:

۱) به سایه پناه ببرید!

پرتو های خورشید در ساعات ۱۰ صبح تا ۲ ظهر بسیار قوی و خطرناکند. پس اگر دیدید که طول سایه‌تان روی زمین کوتاه‌تر از قد شماست بهتر است که زیر نور آفتاب نایستید.

۲) لباسی بپوشید که در برابر نور خورشید از شما محافظت کند.

مانند پیراهن آستین بلند، شلوار، کلاه لبه دار و عینک آفتابی.

۳) کرم ضد آفتاب طیف گسترده، مقاوم در برابر آب و با SPF 30 یا بالاتر را به اندازه‌ی کافی روی پوست خود بمالید.

بهترین کرم ضد آفتاب طیف گسترده از پوست شما در برابر هر دو اشعه‌ی فرابنفش A و B (UVA و UVB) محافظت و از ایجاد سرطان ملانوما جلوگیری می‌کند.

۴) روزهایی که خارج از خانه و در فضای باز هستید از کرم ضد آفتاب  استفاده کنید. حتی در روزهای ابری!

۵) قسمت‌هایی از پوستتان را که در معرض نور آفتاب است، با ضد آفتاب کافی بپوشانید. یعنی؛

• یک قاشق مرباخوری (۵ میلی لیتر) برای سر و گردن
• دو قاشق مرباخوری ( ۱۰میلی لیتر) برای تنه
•  ۵ میلی لیتر برای دستها از شانه تا نوک انگشتان
•  ۱۰ میلی لیتر برای ران و پاها
• فراموش نکنید که حتماً ضد آفتاب را به بالای پاها، گردن، گوش‌ها هم بزنید. افراد کم مو باید پوست سر خود را نیز با ضد آفتاب یا کلاه مناسب بپوشانند.
• وقتی از خانه خارج شدید ضدآفتاب را هر ۲ ساعت یک بار و بعد از شنا یا عرق کردن تمدید کنید.
• آب، برف، شن و ماسه اشعه‌های مخرب خورشید را منعکس و تشدید می‌کنند. پس، مراقبشان باشید.
• از تخت‌های سولاریوم بپرهیزید، چون اشعه‌ی فرابنفش آنها یکی از عوامل سرطان و پیری زودرس پوست است.
• اگر می‌خواهید برنزه شوید، از کرم‌های برنزه کننده استفاده کنید. البته، در کنار آن از ضد آفتاب هم استفاده کنید.

همانطور که خواندید با کارهای ساده و کم هزینه‌ای مثل استفاده از ضد آفتاب می‌توانید از سرطان ملانوما و سرطان‌های دیگر پوست پیشگیری کنید. پس، حتماً استفاده از ضد آفتاب را جدی بگیرید و یادتان باشد که «پیشگیری بهترین درمان است».

منبع سایت لافارر