جلسه اول – مقدمات

آشنایی با ابزار خیاطی : آشنایی با انواع پارچه

پارچه جزو بهترین اختراعات بشر است. پارچه‌ها از الیاف مصنوعی و طبیعی تشکیل شده‌اند که برروی هم بافته شده‌اند. نکته مهم اینجاست که برای دوخت هر پارچه، باید جنس آن را باتوجه به مدل لباس و فصل مناسب انتخاب کرد.

در این مقاله، انواع پارچه‌ها را به شما معرفی می‌کنیم تا راحت تر بتوانید هر مدل پارچه را بخرید.

پارچه جین

در ایران، بسیاری افراد، به‌اشتباه، پارچه‌ی جین را با عنوان پارچه‌ی لی می‌شناسند؛ به این دلیل که این پارچه با برند Lee در ایران به شهرت رسیده است. جین بخاطر زیبا و شیک بودن، مورد پسند تمام سلیقه ها می‌باشد، به‌گونه‌ای که هیچگاه از مد نمیفتد.

جین، نوعی پارچه جناغی با بافت ناهموار پنبه ای است. در بافت این پارچه‌ها، پود از زیر دو تار یا بیشتر عبور می‌کند.  این پارچه دوام، استحکام  و مقاومت بالایی دارد و یکی از لباس‌هایی است که در انواع سبک‌های مد و فشن در تمام دنیا به‌کار می‌رود. پارچه جین، زیبایی منحصربه‌فردی دارد و قیمت آن بسیار مناسب است. این نوع پارچه، مطابق با فصول مختلف، جنس نازک و ضخیم دارد. نکته‌ی بسیار مهم این است که پارچه‌ی جین، جزو مهمترین و بهترین پارچه‌ها در صنعت مد به‌شمار می‌رود.

پارچه کتان

همانطور که از نام این پارچه مشخص است، از الیاف ساقه‌های کتان ساخته می‌شود. کتان، گیاهی علفی و یک‌ساله بوده و ساقه‌ای با الیاف نرم و بلند و برگ‌های سبز مات دارد؛ که البته این الیاف از نخ کتانی نیز به‌دست می‌آیند. پارچه‌ی کتان که آن را با عنوان پادشاه پارچه‌ها می‌شناسند، قابلیت خنکی و جذب آب بالا دارد؛ به‌گونه‌ای که می‌توان گفت لباس های کتان برای فصول تابستان و بهار بسیار مناسب هستند.

از دیگر ویژگی‌های پارچه‌ی کتان می توان به سطح صاف و درخشنده‌ی آن اشاره کرد؛ همچنین از آنجا که پارچه‌ی کتان پس از شستشو تغییر سایز می دهد، توصیه می‌شود که قبل از اقدام به برش پارچه برای دوخت لباس، یکبار شسته شود. درضمن این نوع پارچه، طول عمر زیاد و وزن کمی داشته و به‌راحتی نیز چروک می‌شود. معمولا از پارچه کتان در ساخت شلوار استفاده زیادی می‌شود. درضمن این پارچه برای دوخت حوله، کیف، رومیزی، پیشبند، دستمال سفره، دوخت لباس، پوشش مبلمان و …  نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

بیشتر بخوانیم : آموزش اندازه گیری بالاتنه

پارچه ابریشم

ابریشم جزو مستحکم‌ترین پارچه‌ها در جهان است؛ که سطحی نرم و براق دارد. به‌دلیل پروتیئن موجود در الیاف پارچه ابریشم، این پارچه، حررات را از خود عبور نمی‌دهد و آن را در خود نگه می‌دارد. نکته‌ی دیگری که باید درمورد پارچه‌ی ابریشم به آن اشاره کنیم، این است که جزو پارچه‌های لوکس و گرانقیمت به حساب می‌آید و در دوخت کراوات، شال، مانتو، کت‌وشلوار، لوازم منزل و … از آن استفاده می‌شود.

پارچه ابریشم از الیاف طبیعی تولید می‌شود. ابریشم از پیله کرم ابریشم تهیه شده و به‌دلیل طبیعی بودن، در هنگام سوختن، بوی موی سوخته می‌دهد. پارچه‌ی ابریشم از جوشاندن پیله‌ی درونی کرم ابریشم به‌دست می‌آید، اما  ابریشمی که با جوشاندن پیله تولید شود، تارهای شکننده خواهد داشت. درضمن ابریشم جزو پارچه‌هایی است که قابلیت تجزیه‌ی زیستی دارند.

پارچه نخی

پارچه‌های نخی، یا همان پنبه ای، از بافتن الیاف پنبه به یکدیگر درست می‌شوند. این نوع پارچه، حرارت بدن را به‌آسانی به بیرون منتقل می‌کند و در نتیجه خنک است. شست‌وشو و لکه‌گیری پارچه‌های نخی به‌راحتی انجام می‌شود  و در مجموع مقاوت و عمر بالایی دارد.

پارچه‌ی پنبه‌ای، پارچه ای نرم و راحت بوده و همانطور که از نامش پیداست، از گیاه مرطوب پنبه تهیه می شود. این گیاه برای رشد به مقدار آب زیادی نیاز دارد، اما به‌دلیل این که پنبه‌ی ارگانیک در هیچیک از مراحل رشد آن خطری وجود ندارد، بهترین انتخاب برای مردم و محیط زیست است.

این نوع پارچه، پرکاربردترین نوع پارچه نیز هست؛ به‌گونه‌ای که از آن برای تولید بیش از ۳۰ نوع پارچه استفاده می‌شود. از دیگر ویژگی‌های پارچه‌ی پنبه‌ای می توان به نرمی، خنک بودن، عدم ایجاد حساسیت و گوله نشدن اشاره کرد.

به‌دلیل این که پارچه ی نخی، هوا را از خود عبور می‌دهد، در فصول گرم، حرارت بدن را به بیرون منتقل کرده و باعث خنک شدن فرد می‌شود. پارچه‌ی نخی، رنگ های متنوعی دارد؛ که با توجه به الیافی که در تولید آن به کار رفته، شامل سه نوع رنگ طبیعی، مصنوعی و مخلوط می‌شود.

پارچه جیر

پارچه‌ی جیر نیز جزو پارچه‌هایی است که منشا طبیعی دارند. این نوع پارچه در طی فرایندی خاص از پوست گوسفند، گوساله، بز و گوزن تولید می‌شود و در طی این فرایند، سطح گوشتی آن به حالت مخملی تبدیل می‌شود.  در سطح پارچه‌ی جیر، بی‌نظمی‌هایی وجود دارد که به دلیل این که این نوع پارچه، نوعی چرم نازک است، این بی‌نظمی‌ها به‌عنوان چرم شناخته می‌شوند.

از دیگر ویژگی‌های پارچه‌ی جیر می‌توان به زود کثیف شدن اشاره کرد؛ پس توصیه می‌شود که پارچه‌ی جیر از هرگونه خاک و چربی دور نگه داشته شود. درضمن جیر، مقاومت بالایی دارد و هوا نمی‌تواند به آن نفوذ کند؛ به همین دلیل می توان از این نوع پارچه برای دوخت پالتو در فصول سرد استفاده کرد. به دلیل اینکه پارچه‌ی جیر، حالتی بین چرم و مخمل دارد، زیبایی پالتو دو چندان می‌شود. از پارچه جیر معمولا برای پوشیدنی‌هایی استفاده می‌شود که نیاز به دوام و مقاومت بالا دارند؛ مثل کفش.

پارچه ساتن

نوع دیگر، پارچه‌ی ساتن است. برای تولید پارچه‌ی ساتن از پلی استر، ابریشم، نایلون، پنبه و … استفاده می‌شود. پارچه‌ی ساتن دارای انواع گوناگونی است که از آن جمله می‌توان به نگین‌دار، فیروزه‌ای، شیشه، پشت کرپ، عاشقی و … اشاره کرد.

پارچه‌ی ساتن، سطحی صاف و براق است. درضمن به دلیل وزن کمی که دارد، به مراقبت بالایی نیاز دارد. از پارچه‌ی ساتن در دوخت لباس‌های زنانه نیز استفاده می‌شود.

به‌طور کلی ساتن و مخمل، به روش بافت پارچه اشاره دارند. برای بافتن ساتن، سطح پارچه‌ای که مشاهده می‌کنید، نخ‌های بسیار طولانی دارد که همگی، رو به یک سمت دارند. این نخ‌های پود حدوداً ۴/۱ اینچ یا بیشتر روی سطح قرار می‌گیرند و سپس در پارچه فرو می‌روند. این روش باعث می شود تا پارچه، شکل ابریشمی و نرم به‌خود بگیرد. در لباس‌های زنانه و مجلسی از این لباس بسیار استفاده می‌شود و زیبایی خاصی دارد.

پارچه مخمل

حتما شما هم تاکنون صفت مخملی را شنیده‌اید. این صفت، از نرمی و لطافت پارچه‌ی مخمل گرفته شده و منظور آن، نرمی مخمل است. پارچه‌ی مخمل، به‌دلیل اینکه فرایند تولید سخت و دشواری دارد، جزو پارچه‌های لوکس و گرانقیمت به‌حساب می‌آید. هرچند امروزه به‌دلیل پیشرفت فناوری و استفاده از ماشین‌آلات پیشرفته برای تولید پارچه‌ی مخمل، هزینه‌ی تولید این پارچه کمتر شده است. پارچه‌ی مخمل، نوعی پارچه‌ی کرکی است که از پنبه، ابریشم، پشم و یا کتان بافته می‌شود. از پارچه‌ی مخمل برای تولید روتختی، لباس، پرده و … استفاده می‌شود.

انواع پارچه مخمل

پارچه مخمل که در دنیای مد مورداستفاده قرار می‌گیرد، انواع مختلفی دارد که در ادامه به ده نوع رایج آن اشاره می‌کنیم:

مخمل ابریشم: این نوع مخمل، یکی از تجملی‌ترین پارچه‌هایی است که تاکنون بافته شده و حالت نرم و براقی دارد که حس خیس بودن را القا می‌کند.

مخمل طرح‌دار: مخمل دووره یا طرح‌دار نوعی پارچه است که تمام قسمت‌های آن با پرز پوشیده نشده، بلکه قسمت‌هایی از آن با کمک مواد شیمیایی سوزانده می‌شود تا کرک‌ها از بین بروند و مخمل، طرح‌دار شود. این پارچه در دهه ۶۰ و ۷۰ بسیار محبوب بود.

مخمل چروک: نوعی مخمل براق، دارای بافت و چروک است که این چروک به وسیله دستگاه‌های مکانیکی و با فشرده و پیچانده شدن روی آن به وجود می‌آید.

مخمل نخی: نوعی مخمل سبک بدون خاصیت کشسانی است که حالت تجملی کمتری دارد، اما دوام بالایی دارد و در دوخت کت‌وشلوار استفاده می‌شود.

مخمل نما: این پارچه نوعی پارچه سنگین بافته شده از نخ است که در دوخت شلوار، کت و لباس‌های کودکان مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مخمل برجسته: گافراژ یا مخمل برجسته، با استفاده از پرس حرارتی روی مخمل معمولی به وجود می‌آید و طرح گل و … روی آن نقش می‌بندد.

مخمل چکش‌خورده: مخمل چکش‌خورده، شبیه به مخمل چروک است، اما الیاف آن به طور کامل فشرده نمی‌شوند و می‌توان آن را نیمه‌چروک نامید، اما ظاهر این نوع مخمل، کمی برجستگی و فرورفتگی دارد.

مخمل پنه: این نوع پارچه در واقع مخمل نیست و با فشرده کردن کرک‌ها روی الیاف پارچه به‌وجود می‌آید.

مخمل ولور: نوعی مخمل نخی است که سنگین‌تر است و کرک‌های بلندتری دارد و برای منسوجاتی مثل رومیزی و روتختی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما اخیرا برای دوخت کت و شلوار هم به کار می‌رود.

مخمل سیزل: در این نوع مخمل برخی از حلقه‌های کرک، بسته و برخی باز هستند تا طرح و نقش دلخواه روی آن شکل بگیرد.

پارچه دانتل و گیپور

نوعی دیگری از پارچه ها، پارچه‌ی دانتل و گیپور است. پارچه پنبه و گیپور، هیچ زمینه‌ای ندارد و از بافت پنبه و ابریشم و به‌صورت برجسته و ضخیم تولید می‌شوند. پارچه‌ی دانتل که جزو پارچه‌هایی است که قیمت بسیار بالایی دارند، روی زمینه‌ی تور بافته می‌شود و از تارهای ابریشم تولید می شود.

از دیگر ویژگی های پارچه‌ی دانتل می توان به زیبایی و ظرافت آن اشاره کرد؛ به گونه ای که از این نوع پارچه برای دوخت لباس عروس استفاده می‌شود. پشت یک پارچه‌ی دانتل باکیفیت، از پشت پارچه زبری ندارد و روی تورهای آن طرح‌های برجسته، ظریف و براق کار شده است. نکته‌ی دیگری که باید درمورد پارچه‌های دانتل به آن اشاره کنیم، این است که این نوع پارچه دارای سه نوع برجسته، کار نشده و کار شده است.

بیشتر بخوانیم : آموزش دوخت یقه

پارچه ویسکوز

پارچه‌ی ریون یا پارچه‌ی ویسکوز از جمله پارچه‌هایی است که منشا طبیعی و ماهیت گیاهی دارند. پارچه‌ی ویسکوز در دو نوع الیاف پرز کوتاه و پرز بلند تولید می‌شود و تنها تفاوتی که این نوع پارچه با پارچه‌هایی مانند پنبه و لینن دارد، این است که فرایند تولید الیاف آن‌ها باهم متفاوت است و پارچه ی ویسکوز مانند فرایند تولید کاغذ از خمیر کردن سلولز به دست می‌آید.

از جمله ویژگی های این نوع پارچه می توان به استحکام کم آن، جذب رطوبت و خنکی آن اشاره کرد. همچنین به‌دلیل خاصیت خنکی این نوع پارچه، می‌توان از آن برای دوخت لباس‌های فصول گرم استفاده کرد. نکته‌ی دیگری که باید در مورد پارچه‌ی ویسکوز به آن اشاره کنیم، این است که رطوبت می تواند استحکام این نوع پارچه را کاهش دهد؛ به عبارتی اگر پارچه‌های ویسکوز خیس شوند، عمرشان کاهش می‌یابد. درضمن در تولید پارچه‌ی ویسکوز، گاهی از ۵۰ درصد پارچه استفاده می‌شود.

جالب است بدانید که پارچه‌ی ویسکوز را با عنوان “ساخته دست بشر” نیز می‌شناسند، زیرا برعکس پارچه‌هایی همچون نایلون و پلی استر که کاملا مصنوعی هستند و از مشتقات نفتی تهیه می‌شوند، توسط خود بشر تولید می‌شود.

پارچه لمه

امروزه پارچه لمه یکی از پرطرفدارترین پارچه‌ها درمیان خانم‌هاست و دلیلش نیز زیبایی این نوع پارچه‌هاست و از آنجا که به‌خوبی برروی تن می‌نشیند، از آن در دوخت لباس‌های مجلسی استفاده می‌شود. پارچه‌ی لمه از نخ‌های براق و الیاف رنگی ساخته شده است. درضمن برخی از افراد به دلیل حالت دندانه‌ای پارچه لمه دارد، فکر می‌کنند که در هنگام شست‌وشو به پارچه آسیب می‌رسد، اما جای هیچ نگرانی نیست، زیرا در هنگام شست‌وشوی پارچه لمه، تنها اکلیل‌های اضافی آن می‌ریزد و آسیبی به بافت پارچه وارد نمی‌شود.

پارچه حریر

یکی از دیگر از انواع پارچه‌ها، پارچه‌ی حریر است. این پارچه که از الیاف طبیعی ساخته می شود، نوعی ابریشم نازک است که اکثر خصوصیاتش مانند پارچه‌های فاستونی، وال و تور می‌باشد.

پارچه‌ی حریر، انواع مختلفی دارد که عبارتند از: کرپ حریر، حریر سیلک، حریر پرده ای، حریر ساتن و…

پارچه کنفی

پارچه‌ی کنف نیز جزو پارچه‌هایی است که منشا طبیعی دارد و از گیاهی به نام کنف تولید می‌شود. این نوع گیاه، ساقه‌هایی پوشیده از خار و بوته دارد و از دانه‌های روغن خوراکی استخراج می‌شود. محیط رشد اصلی آن نیز نواحی مختلف آفریقا می‌باشد.

پارچه‌های کنفی که از گیاه کنف تهیه می‌شوند، نوع بافت و جنس خاصی دارند. درضمن این پارچه ها بوی خاصی دارند. شما می‌توانید برای از بین بردن این بو، پارچه را بشویید و زیر نور آفتاب پهن کنید؛ البته توجه داشته باشید که بوی آن کاملا از بین نمی‌رود.

نکته‌ی دیگری که باید درمورد پارچه‌های کنفی به آن اشاره کنیم، این است که از این نوع پارچه در وسایل هنری، طراحی لباس‌ها و دکوراسیون عروس استفاده می‌شود.

پارچه کرپ

پارچه‌ی کرپ دارای حالتی توری شکل و نازک است که از پشم، پلی استر یا ابریشم تولید می‌شود. پارچه‌ی کرپ به‌دلیل این که هوا را از خود عبور نمی‌دهد، انتخاب خوبی برای دوخت  لباس‌های مخصوص فصول سرد است.

بیشتر بخوانیم : آموزش کشیدن الگوی آستین پایه

آشنایی با ابزار خیاطی : آشنایی با انواع چرخ خیاطی

ویژگی‌های چرخ خیاطی خوب

اگر می‌خواهید چرخ خیاطی خوبی انتخاب کنید، پیش از خرید به موارد زیر دقت کنید.

ابتدایی‌ترین موضوع این است که بتوانید هدف خود را انتخاب کنید. یعنی دقیقا بدانید که چه چیزی می‌خواهید تا در هنگام خرید دچار سردرگمی نشوید و بتوانید به‌راحتی تصمیم بگیرید.

چرخ خیاطی مناسب باید قابلیت دوخت انواع پارچه‌های ضخیم را داشته باشد. در این حالت به‌هیچ‌وجه نیازی نیست که فشار بیش از حد برای دوخت و دوز به چرخ خیاطی وارد شود، زیرا چرخ خیاطی موردنظر به‌صورت تخصصی توانایی دوخت چنین پارچه‌هایی را دارد.

از جمله موارد مهمی که باید به آن دقت کنید، نمایندگی و ضمانت چرخ خیاطی است. چرخ خیاطی‌های خوب و با کیفیت، نمایندگی‌های متعددی دارند که هرکدام خدمات پس از فروش مناسبی به شما ارائه می‌دهند. حتما قبل از خرید مطمئن شوید که از فروشگاه‌های اصلی خرید می‌کنید.

چرخ خیاطی باید قابلیت سوزن پایین داشته باشد تا بعد از توقف دستگاه، سوزن را در موقعیت بالا یا پایین قرار دهد.

سبک بودن چرخ خیاطی نیز از جمله عواملی است که برای حمل و جابه‌جایی آسان‌تر مهم است.

 چرخ خیاطی باید صدای کمی داشته باشد؛ خصوصا چرخ خیاطی خانگی، زیرا اگر قرار باشد به صورت حرفه ای با چرخ خیاطی کار کنید، بهتر است صدای چرخ کم باشد تا باعث آزار شما نشود؛ در عیر این‌صورت، این امر در دراز مدت می‌تواند آزار دهنده باشد.

جنس بدنه چرخ خیاطی باید استحکام بالایی داشته باشد تا به سادگی دچار ترک و شکستگی نشود.

بهتر است چرخ خیاطی دارای قابلیت‌های متعددی باشد، زیرا این امر می‌تواند زمان و مدت کار را کاهش دهد. در حال حاضر چرخ خیاطی‌ها به روز شده اند و دارای برنامه‌های دوخت و دوز و قابلیت‌های زیادی هستند که می‌توانند کارهای خیاطی را سریع‌تر انجام دهند.

چرخ خیاطی های خانگی

این دسته از چرخ خیاطی ها برای افرادی مناسب هستند که به  دوخت‌ودوزهای ساده و با حجم کم علاقه دارند و می خواهند کارهای دم دستی روزمره خودشان را انجام دهند؛ به عنوان مثال: دوخت درز شکافته شده لباس، دوخت پرده اتاق‌خواب، دوخت پیشبند، دوخت دستمال سفره و …

از انواع چرخ خیاطی‌های خانگی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

چرخ خیاطی دستی

چرخ خیاطی برقی

چرخ خیاطی کامپیوتری

چرخ خیاطی‌های صنعتی

چرخ خیاطی های صنعتی

این دسته از چرخ خیاطی‌ها برای دوخت‌و‌دوزهای سنگین و در حجم بالا مناسب هستند. معمولا این چرخ خیاطی‌ها موتور و قطعات حرفه ای‌تری دارند و از لحاظ استحکام، مقاوم تر و بادوام تر هستند. از این‌رو در کارگاه‌های تولیدی یا مزون‌های لباس مورداستفاده قرار می‌گیرند؛ مانند چرخ صنعتی راسته‌دوز یا چرخ صنعتی زیگراگ.

چرخ خیاطی‌های صنعتی در کل به چهار دسته تقسیم می‌شوند:

صحفه تخت  (Flat-Bed)

صحفه کار استوانه ای  (Cylinder-Bed)

چرخ  (Post-Bed)

چرخ بدون دسته  (Off-the-Bed)

علاوه بر چرخ‌های خیاطی صنعتی و خانگی که در بالا به آن‌ها اشاره شد، چرخ‌های خانگی دیگری نیز وجود دارند که ویژگی‌ها و کاربردهای خاصی دارند؛ مانند:

چرخ خیاطی سردوز  (Overlock)

چرخ خیاطی و گلدوزی

چرخ خیاطی جادکمه‌زن

چرخ خیاطی دو سوزنه

چرخ خیاطی دکمه‌دوز

چرخ خیاطی قابل‌حمل

نگهداری از چرخ خیاطی

نکته بسیار مهمی که در نگهداری و بالا بردن دوام و عمر چرخ خیاطی حایز اهمیت می‌باشد، زدودن گرد و غبار و تمیز نگاه داشتن همیشگی آن است. تمیز نگاه داشتن ماکو، استفاده از نخ با کیفیت و زدودن کرک و پرز از درون چرخ خیاطی می‌تواند کمک شایانی بع کارایی هرچه بهتر آن کند.

تعویض مکرر سوزن چرخ خیاطی یکی دیگر از فاکتورهای مهم خوب نگاه داشتن آن به‌شمار می‌رود. پس از مدتی استفاده از سوزن، به‌محض کند شدنش شدید، باید آن را تعویض کنیمد. عدم تعویض سوزن فرسوده سبب کشیدگی پارچه، دوخت نامرتب و در نهایت آسیب به موتور چرخ خیاطی می‌شود؛ و البته نکته بسیار مهم در مورد سوزن چرخ خیاطی، انتخاب مناسب سوزن، متناسب با نوع و وزن پارچه می‌باشد.

سرویس سالانه چرخ خیاطی یکی دیگر از مواردی است که به شدت توصیه می‌شود. در انتخاب سرویس‌کار خود دقت لازم را به‌خرج دهید و تا آنجا که ممکن است از نمایندگی‌های رسمی درخواست کنید تا چرخ خیاطی شما را سرویس کنند.

اجزای اصلی در چرخ خیاطی

ماسوره: این قطعه، ابزاری استوانه ایی شکل است که برای تعبیه نخ زیرین استفاده می‌شود .مکان قرارگیری آن در زیر چرخ خیاطی است.

ماکو: ماکو، ماسوره را در چرخ خیاطی نگاه داشته و امکان تنظیم کشش نخ زیر را به شما می‌دهد. در برخی چرخ‌ها ماکو در زیر چرخ خیاطی قرار گرفته و در برخی دیگر از رو درون چرخ قرار می‌گیرد.

ماسوره پرکن: ماسوره پرکن، همراه با کشش نخ، ماسوره را می‌چرخاند؛ تا شما به‌راحتی بتوانید نخ زیرین را آماده کنید.

توپی: توپی به شما این امکان را می‌دهد تا به صورت دستی، سوزن چرخ را بالا و پایین ببرید. زمانی که شروع به دوخت یک طرح می‌کنید، توپی را پایین می‌آورید تا سوزن در پارچه فرو برود. وقتی می‌خواهید به دوخت لباس پایان دهید، توپی را برای بلند کردن سوزن از پارچه، بالا می‌آورید.

پدال: سرعت چرخ خیاطی را در زمان دوخت کنترل می‌کند. فشار بیشتر روی پدال، باعث می‌شود تا چرخ سریعتر بدوزد. کاهش فشار روی پدال، سبب می‌شود تا دوخت آرامتر شود.

قرقره: قرقره داخل بخش دیگری به نام ماکو قرار دارد. ماکو، قرقره را نگه می دارد و هماهنگ با سوزن، آن را می‌چرخاند و دوخت زیرین پارچه را ایجاد می‌کند.

نکات مهم هنگام خرید چرخ خیاطی خانگی

بودجه و نوع چرخ خیاطی

در مرحله اول، فارغ از درنظر گرفتن برندهای موجود در بازار، تعریف دقیقی از نیاز خود و میزان بودجه موردنظر داشته باشید و خرید خود را متناسب با این المان ها انجام دهید. همچنین برند آن را مشخص کنید. در این‌صورت انتخاب ساده‌تری در این بازار پرتنوع خواهید داشت.

وزن چرخ خیاطی

برای خرید چرخ خیاطی‌های خانگی، چرخی متناسب است که وزن سبکی داشته باشد و قابل حمل باشد.

تنوع دوخت چرخ خیاطی

تنوع دوخت، یکی از مهمترین نکات در انتخاب چرخ خیاطی مناسب است. لازم به ذکر است که شاید در ابتدا مبتدی باشید و تصور کنید دوخت های متنوع چندان به کار شما نیایند؛ اما بعد از مدتی که در این کار پیشرفت کردید، خواهید دید که قابلیت دوخت‌های مختلف چقدر می تواند کاربردی باشد. همچنین چرخ خیاطی باید دارای پایه فشاردهنده قوی باشد که به‌وسیله آن بتوان انواع پارچه‌های ضخیم و درزهای کلفت را دوخت.

ماکو چرخ خیاطی

هنگام خرید چرخ خیاطی به محل قرار گیری ماکو دقت کنید. ماکو باید در جایی قرار داشته باشد که بتوانید به‌راحتی به آن دسترسی داشته باشید. برای تمیز کردن ماکو یا تعویض ماسوره، این دسترسی مهم است.

بیشتر بخوانیم : آموزش دوخت جیب

آشنایی با ابزار خیاطی : آشنایی با انواع اتو و اصول اتو زدن

اتو کشیدن لباس‌ها برای اکثر افراد، نه‌تنها کار چندان ساده ای نیست، بلکه اگر با حوصله و دقت انجام نشود، منجر به بروز دردسر و خسارت‌هایی مانند سوختن لباس‌ها، سوختن یا آسیب دیدن اتو یا حتی خود شخص و حتی گاها موجب بروز حوادثی مثل آتش سوزی می‌شود.

به همین دلیل هنگام اتوکشی باید نهایت دقت را داشته باشیم.

تخصص در اتو کردن برای جلوه بخشیدن به لباس، به‌اندازه‌ی تخصص در دوخت لباس مهم است .

درضمن برای اینکه اتوکشی راحت و بی دردسرتری داشته باشیم و به خشکشویی ها، که گاه مبالغ هنگفتی بابت شست وشو و اتوکشی لباس از ما دریافت می‌کنند، نیاز نداشته باشیم، باید هنگام انتخاب و خرید اتو دقت زیادی به‌خرج دهیم و اتویی بخریم که کار با آن راحت بوده و باعث خستگی ما نشود.

مهمترین لوازم اتو کشی جهت حرفه خیاطی عبارتند از: اتو، میز اتو، بالشتک‌های مخصوص، ژانت، پارچه مخصوص اتوکشی، اسفنج و…

بالشتک‌های مخصوص اتو

بالشتک بیضی

این نوع بالشتک برای اتو کردن درزهای منحنی، پنس‌های بالاتنه و نیز فرم دادن به قسمت‌هایی از لباس به‌کار می‌رود. سطح بالشتک را با پارچه سفید نخی، روکش کنید تا هر بار بتوانید آن را باز کنید، بشویید و دوباره در جای خود بدوزید .

بالشتک دستی

از این نوع بالشتک در بازار دو نوع وجود دارد؛ در یک مدل آن، قسمت بیرونی بالشتک، باز است و داخل ژانت می‌رود و در مدل‌های دیگر آن، سمت داخل بالشتک به یک نوارِ کشی متصل می‌شود. مواقعی که بخواهید قسمتی از لباس را روی دستتان، اتو کنید، کافی است تا انگشتان خود را در زیر نوارِ کش بگذارید؛  آنگاه پارچه را روی آن قرار دهید و به ملایمت اتو بکشید. با داشتن این وسیله، اتوی کاپ آستین و قسمت های منحنی، آسانتر خواهد شد.

ژانت

از ژانت برای اتوکشی قسمت هایی از لباس استفاده می‌شود که فرم لوله‌ای دارند (مثل آستین). قسمت عریضتر آن برای اتو کشیدن بالای آستین و قسمت باریکتر آن برای اتوی مچ آستین به‌کار می‌رود. با این وسیله، اتو کشیدن درز آستین از اتوی مچ و حلقه‌آستین آسانتر خواهد بود. ژانت وسیله‌ای است که داخل آستین قرار می‌گیرد و درزها را به‌راحتی اتو می‌کند. این وسیله در خیاط‌خانه‌های مردانه، به‌نام طیاره شناخته می‌شود.

پارچه مخصوص اتوکشی

پارچه‌ی رو اتویی باید نخی، لطیف و فاقد پرز باشد. هرگز بدون این وسیله، لباس را اتو نکشید؛ زیرا سطح پارچه برق میفتد .

چوب مخصوص کوبیدن پارچه

این وسیله یک قطعه چوب گرد است که برای حفظ تای پارچه ضخیم استفاده می‌شود. ابتدا لبه ضخیم لباس با اتوی بخار اتو شده و سپس با این وسیله کوبیده می‌شود. این کار باعث می شود تا بخار با سرعت از روی  پارچه از بین رفته و پس از خشک شدن پارچه، خط اتوی آن حفظ شود. این کار توسط اتوی سرد سنگین و سنگ مرمر هم انجام می‌شود.

انواع اتو ( زغالی – برقی ساده – برقی اتوماتیک – بخار )

اتوی زغالی

اتوی زغالی، یکی از قدیمی‌ترین مدل‌های اتو می‌باشد. برای آماده‌سازی و گرم کردن این اتو ابتدا باید زغال ها را در هوای آزاد روشن کنید تا به‌خوبی سرخ شوند؛ سپس آن را داخل اتو قرار داده و در آن را محکم ببندید؛ در ضمن کنترل حرارت اتوی زغالی به‌هیچ‌وجه ممکن نیست. برای استفاده از اتوی زغالی باید در انجام این کار خبره باشید و افراد آماتور نباید از این اتو استفاده کنند.  اتوی زغالی، اکثرا در دوخت لباس های مردانه استفاده می‌شود.

اتوی برقی ساده

یکی از معمولی‌ترین انواع اتو، برقی ساده است که ظاهر بسیار ساده ای نیز دارد و دارای روکش کروم است که زنگ نمی‌زند.

اتوی برقی اتوماتیک

کار کردن با این اتو نسبت به همتای قبلی آن آسانتر است؛ زیرا درجه حرارت در این اتو نسبت به نوع پارچه تنظیم می‌شود. کافی است که جنس پارچه را بشناسیم و بر اساس آن درجه را تنظیم کنیم و سپس شروع به اتوکشی کنیم .

اتوی بخار

در اتو بخار، یک صفحه مشکی وجود دارد که مخزن آب در آن تعبیه شده است. با فشار دادن دکمه مربوطه، می‌توان آب را بر روی پارچه ریخت؛ که این کار توسط یک صفحه مشبک انجام می‌شود. پس از هربار اتو کشیدن، باید آب داخل اتو را خالی کرد تا املاح آب وارد مخزن نشود و رسوب پیدا نکند. برای راحت‌تر شدن این کار، از آب جوش استفاده می‌کنیم .

میز اتو

میز اتو را باید از نوع پایه‌دار انتخاب کرد، زیرا در زیر صفحه میز اتو چندین شیار وجود دارد که می‌توان بلندی یا کوتاهی آن‌ها را تنظیم کرد. بیشتر خیاط‌ها و تولیدی‌ها از یک پارچه سفیدنخی  برروی میز اتو استفاده می‌کنند. برای انواع اتوها، میزهای متفاوتی نیز وجود دارد . برای اتوی لباس ضخیم باید از میز اتوی مستحکم استفاده کرد که اندازه آن بستگی به مکان و بزرگی آن دارد.

نکته: چوب میز اتو باید کاملا صاف بوده و در مقابل حرارت، مقاوم باشد.

اسفنج

به‌هیچ‌وجه نباید با نوک انگشتان دست، لباس را برای اتو کشیدن، خیس کرد؛ زیرا آب به همه قسمت‌های لباس نمی‌رسد و بعضی نقاط مرطوب شده و بعضی نقاط خشک باقی می‌مانند. با اسفنج، همه قسمت‌های لباس، به طور یکنواخت مرطوب می‌شود .

آشنایی با ابزار خیاطی : آماده کردن پارچه جهت برش و طرز قرار گرفتن الگو

برای آماده کردن پارچه جهت برش، ابتدا باید اندازه پارچه را بررسی کنیم.

یکی از راحت‌ترین روش‌ها برای محاسبه پارچه این است که شما روی میز یا فرشتان عرض پارچه را، که معمولا ۱.۵متر است، علامت بزنید. سپس الگوی مورد نظر را کشیده و روی قسمتِ علامت زده بگذارید؛ اینگونه متوجه می‌شوید که برای مدل لباس مد نظرتان چقدر پارچه باید تهیه کنید.

نکته بعدی که باید برای محاسبه پارچه به آن توجه کنید، جای دوخت است که در محاسبه مقدار پارچه ضروری می‌باشد.

و نکته‌ی آخر، آبرفت پارچه است که باید از فروشنده بپرسید که آیا پارچه، آبرفت دارد یا خیر؛ و مقدار آبرفت را نیز باید بپرسید. بعد از خریدن پارچه، ابتدا آن را بشویید و سپس وارد مرحله دوخت شوید. اغلب پارچه‌های نخی، پشمی و کتان نخی باید، قبل از برش، شسته شوند تا آبرفتشان مشخص شود.

بیشتر بخوانیم : آموزش دوخت دامن فون

 اصول محاسبه مقدار پارچه

مقدار پارچه به جنس پارچه و مدل لباس و سایز آن بستگی دارد.

اگر پارچه، ساده و بدون جهت خواب باشد یا گل‌های آن به شکلی باشند که بتوانید بعضی از الگوها را به‌طور برعکس روی آن بگذارید، در مصرف پارچه صرفه جویی می‌شود؛ اما اگر پارچه شما پرزدار باشد یا پارچه گل‌داری باشد که گل‌های آن به طرف بالا و ساقه هایش به طرف پایین قرار دارند، یا از بعضی پارچه‌های براق برای دوخت استفاده می‌کنید که اگر الگو سروته برروی آن قرار بگیرد، روی پارچه سایه‌روشن میفتد، الگوها همگی باید در یک جهت قرار گیرند و در نتیجه، به پارچه‌ی بیشتری نیاز است.

تکه‌های الگو اعم از قسمت های اساسی، مانند الگوی جلو، پشت، آستین و الگوهای کوچکتر، نظیر سجاف، مچ، جیب و… را شماره‌گذاری کنید.

درصورتیکه الگوهای یک قسمت از لباس به صورت قرینه نبوده و «پشت و روی» پارچه یکسان نباشد (مانند دامن لنگی که قسمت چپ و راست جلوی دامن، یکسان نیست)، باید دقت کنید که پس از برشِ تمام قطعات پارچه و دوخت آن‌ها به یکدیگر، لباس، «پشت و رو» نشود. برای جلوگیری از اشتباه، باید روی تکه‌های متعلق به یک قسمت که قرینه نیستند، سمت راست و چپ الگو را با علامتگذاری، روبروی هم قرار دهید.

به طور کلی، همیشه تکه‌های الگو را روی سمت پشت پارچه قرار دهید و ببُرید؛ مگراینکه لازم باشد عکس این روال عمل کنید. برش الگو باید روی یک لای پارچه انجام گیرد؛ که در آن صورت بهتر است از ابتدا الگو را روی یک لای پارچه، پهن و میزان کنید.

لبه‌های کار را سنجاق کنید تا سُر نخورند. درمورد پارچه‌های ضخیم و همینطور پارچه‌های کشی، حتما باید تُرکی پارچه را قیچی کنید.

درمورد پارچه‌های دیگر نیز هرگز ترکی پارچه را روی تکه بریده شده باقی نگدارید، زیرا این تکه، نسبت به پارچه ضخامت بیشتری دارد و حین اتو رد آن روی لباس باقی می‌ماند.

تکه‌های الگو را به‌گونه‌ای روی پارچه قرار دهید که حتی‌الامکان کمترین مقدار پارچه مصرف شود و جهت راستای الگو را نیز با طول پارچه منطبق کنید.

برای اطمینان از این نکته که الگو دقیقا در راستا قرار گرفته، باید خط راستا طوری روی پارچه قرار بگیرد که کاملا با ترکی موازی باشد؛ یعنی وقتی که دو سر خط راستا تا ترکی را اندازه می‌گیریم، اندازه‌ها در فواصل مختلف، برابر باشند.

درمورد پارچه‌های مخمل که خواب دارند، باید دقت کرد که تمام الگوها در یک جهت باشند.

در پارچه‌های چهارخانه، برش باید به‌گونه‌ای انجام شود که خطوط مربع در امتداد یکدیگر قرار بگیرند.

جادرزها را بیش از اندازه عریض نگیرید و تمام طول جادرزها، میزان و صاف باشد.

اندازه جادرز‌ها برای دوخت در قسمت‌های مختلف به شرح زیر می‌باشد:

درزهای پهلو: ۲ تا ۲.۵ سانتی‌متر

حلقه آستین: ۱.۵ سانتی‌متر

حلقه طول گردن: ۱ تا ۱.۵ سانتی‌متر

درزهای سجاف: ۱ سانتی‌متر

درزهای فاق شلوار: ۱ تا ۱.۵ سانتی‌متر

گرداوری هانیه