هر روز مقداری مو از دست دادن طبیعی است؛ اما وقتی موی زیادی از دست میدهید، شاید پیدا کردن علت این ریزش موی زیاد سخت باشد، خصوصاً اگر یک خانم باشید.
بیشتر اوقات ریزش موی جزئی علامت این است که بدنتان در حال تولید موهای جدید و سالم است که با موهای قدیمی جایگزین کند. در واقع از دست دادن ۱۰۰ تار مو در روز طبیعی است. اگر مطمئن نیستید میزان ریزش موهایتان طبیعی است یا نه، خوب است به چیزی که معمولاً روی برس یا کف حمام میبینید توجه کنید. اگر متوجه شدید ریزش موهایتان ناگهان بیشتر شده یا دماسبیتان کم حجم شده و پوست سرتان نمایانتر شده، پس بیشتر از حد طبیعی، ریزش مو دارید.
پیدا کردن علت افزایش ریزش موی ناگهانی کار سختی است؛ زیرا ریزش مو در خانمها دلایل بسیار گوناگونی میتواند داشته باشد. برخی از این دلایل، مثلاً ریزش موی ژنتیکی، واقعاً تحت کنترل شما نیستند؛ اما دلایل دیگر مثلاً: ریزش مو بر اثر کشش یا ریزش موی موقتی (عارضهای بسیار شایع که تلوژن افلوویوم نامیده میشود)، در صورت تشخیص به موقع، قابل کنترل و جبران هستند. برخی از دلایل ریزش مو در خانمها سبب ریزش موی ناگهانی میشوند و برخی دیگر، تدریجی بوده و به مرور زمان به چشم میآیند.
اگر متوجه شدید موهایتان بیشتر از حد معمول میریزند، نازکتر به نظر میرسند، یا انگار با سرعت کمتری رشد میکنند، این مطلب را بخوانید تا با شایعترین دلایل آن آشنا شوید.
ژنتیک
وقتی صحبت از ریزش موی ژنتیکی میشود، معمولاً مستقیماً سراغ الگوی طاسی مردانه میرویم؛ اما افراد از هر جنسیتی ممکن است ریزش موی ژنتیکی داشته باشند. در خانمها، ریزش مو معمولاً در قسمت تاج سر رخ میدهد در حالی که در آقایان، ریزش مو اغلب در خط رویش مو دیده میشود.
هر چند شما نمیتوانید جلوی چنین ریزش مویی را به طور کامل بگیرید؛ اما درمانهایی وجود دارند (مثلاً مینوکسیدیل یا فیناستراید) که میتوانند روند ریزش مو را آهستهتر کرده و باعث شوند موها مدت بیشتری روی سر بمانند. بنابراین هر چه زودتر درمان را شروع کنید بهتر است.
زایمان
عمر موهای شما به طور طبیعی سه مرحله دارد. اول فاز رشد، دوم فاز میانی که مو خود را برای افتادن و دادن جای خود به موی دیگر آماده میکند و سوم فاز استراحت. در نهایت بعد از فاز سوم، موی شما میافتد.
اما بیشتر خانمها طی بارداری متوجه میشوند موهایشان فاز رشد سریعی دارد. این زمانی است که موها رشد میکنند و رشد میکنند و رشد میکنند، زیرا هورمون استروژن در بدن بالاست و سبب رشد مو میشود. در بارداری نه تنها رشد مو افزایش مییابد بلکه نسبت به حد نرمال، مدت زمان طولانیتری روی سر میماند، یعنی آن ریزش موی طبیعی انگار روی نمیدهد.
برای این که از ریزش موی ناشی از کشش زیاد جلوگیری کنید، هرگز از یک مدل مو به مدت طولانی استفاده نکرده و سعی نکنید موهایتان را زیاد بکشید
بعد از زایمان به محض اینکه استروژن به میزان قبل و نرمال خود برمیگردد، موها نیز سیکل طبیعی رویش را دوباره در پیش میگیرند و تمام آن موهای ضخیم و شاداب که طی ده ماه گذشته جمع کرده بودید، میریزند. بعضی از خانمها بعد از زایمان، ریزش موی خفیفی دارند؛ اما عدهای دیگر، تا ماهها ریزش موی زیادی را تجربه میکنند.
این نوع ریزش مو که تلوژن افلوویوم نام دارد میتواند ماهها بعد از یک حادثهی استرس برانگیز در زندگی، مانند زایمان، رخ بدهد. ریزش مو تقریباً تا ۴ ماه بعد از حادثهای که سبب آن شده در اوج خود است.
ریزش موی بعد از زایمان خوشبختانه موقتی است. بنابراین نیازی نیست کاری برایش بکنید. اما راههایی وجود دارند که به شما کمک میکنند موهایتان پُرتر به نظر برسند. مثلاً میتوانید از شامپوهای حجم دهنده و نرمکنندههایی استفاده کنید که مخصوص موهای نازک و کم حجم طراحی شدهاند.
تغییر در شیوههای پیشگیری از بارداری
کنار گذاشتن روشهای هورمونی پیشگیری از بارداری یا تغییر دادن نوع هورمونهای مصرفی نیز میتواند سبب ریزش مو شود. شما چه روش هورمونی پیشگیری از بارداری را شروع کرده باشید، چه استفاده از آن را متوقف نموده باشید و چه برند مورد استفادهتان را تغییر داده باشید، بدنتان میتواند با افزایش فاز ریزش مو، به این تغییرات واکنش نشان بدهد.
این نیز نوعی دیگر از تلوژن افلوویوم است؛ یعنی معمولاً موقتی است. شما میتوانید از محصولات حجم دهندهی مو و ترفندهایی برای پُرتر نشان داده موهای خود استفاده کنید تا وقتی که موهایتان به حجم نرمال خود برگردند.
کمبود مواد مغذی
داشتن موهای سالم و شاداب ارتباط تنگاتنگی با تغذیه دارد. کمبود روی، ویتامین B3 (نیاسین)، بیوتین و پروتئین همگی با انواع ریزش مو مرتبط هستند.
درمان کمبود مواد مغذی معمولاً با مشورت با پزشک و انجام آزمایش خون جهت تشخیص دقیق شروع میشود. سپس پزشک میتواند با تجویز مکمل، کمبود مواد مغذی بدنتان را درمان نماید.
داروها
بعضی از داروها میتوانند سبب ریزش موی مزمن شوند. خصوصاً داروهایی که برای کنترل فشارخون، سرطان، آرتریت و افسردگی به کار میروند منجر به ریزش مو میشوند. اگر فکر میکنید دارویی که استفاده میکنید دلیل ریزش موهایتان است، با پزشکتان صحبت کنید. در خیلی از موارد، این نوع ریزش مو نیز موقتی است؛ اما اگر ریزش موهایتان مزمن و ادامهدار شد، ممکن است پزشکتان بتواند داروی دیگری برایتان تجویز کند تا عارضهی جانبی ریزش مو نداشته باشد.
شوره سر یا پسوریازیس پوست سر
وقتی پوست سر ملتهب میشود و خارش دارد، طبیعی است که وسوسه شوید آن را بخارانید؛ اما این کار ممکن است سبب ریزش مویی بیشتر از حد نرمال شود. شوره سر، به سادگی درمان میشود زیرا شما میتوانید با داروهایی مانند شامپوهای حاوی پریتیون زینک یا مواد لایهبردار آن را برطرف کنید.
اما عوارض دیگری نیز میتوانند سبب خارش و پوسته سر شوند، مثلاً درماتیت سبورهای (نوعی از شوره که به دلیل قارچ و تجمع چربی پوست سر روی میدهد) و پسوریازیس (یک بیماری خود ایمنی که سبب پینههایی روی پوست میشود). درمان این عوارض ممکن است بیشتر از درمان شوره زمان ببرد، بنابراین حتماً باید به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید.
استرس شدید هیجانی یا فیزیکی
وقتی با تجربهای استرسبرانگیز روبرو میشوید که تفاوت زیادی با استرسهای معمول روزانه دارد (مثلاً مرگ یکی از عزیزان، جدایی، از دست دادن شغل و …)، ممکن است دچار توقفی موقتی در رشد موهایتان شوید زیرا بدن شما از منابعی که در اختیار دارد برای عبور دادن شما از بحران استفاده میکند.
همهی موهای شما با یک سرعت رشد نمیکنند. بعضی از موها در فاز رشدند، برخی در فاز استراحت و برخی دیگر نیز در حال ریزشاند. وقتی دچار استرس شدید هیجانی میشوید، بدنتان رشد موها را متوقف میکند و بعد از مدتی دوباره رشد مو شروع شده و روال طبیعی خود را در پیش میگیرد. در مورد استرس فیزیکی نیز همین حالت صادق است. مثلاً وقتی یک عمل جراحی بزرگ انجام میدهید، مدتی در بیمارستان بستری هستید یا حتی مقدار قابل توجهی وزن کم میکنید، بدنتان موقتاً رشد موها را متوقف مینماید.
معمولاً این نوع ریزش مو موقتی است؛ اما اگر آزارتان میدهد به پزشک متخصص مراجعه کنید تا محصولات و راهکارهایی را به شما توصیه کند.
بیماریهای خود ایمنی
یک بیماری خود ایمنی باعث میشود بدن، فولیکولهای موی خود را بیگانه و دشمن تصور کرده و به آنها حملهور شده و سبب ریزششان شود. این عارضه میتواند چیزی مانند طاسی منطقهای باشد که در آن، سیستم ایمنی به فولیکولهای مو حمله میکند. گاهی افرادی که دچار طاسی منطقهای میشوند، رویش موی مجدد خواهند داشت (هر چند ممکن است دوباره بریزد). اما اگر رویش موی مجدد رخ نداد، پزشک متخصص میتواند با تجویز درمانهایی مانند تزریق کورتیکواستروئید، رشد مو را تحریک کند.
بیماریهایی که بر سایر قسمتهای بدن اثر میگذارند، مثلاً بیماری تیروئید، آرتریت روماتوئید یا کمخونی داسی شکل نیز میتوانند ریزش مو را در میان علائم خود داشته باشند. ضمناً لوپوس هم میتواند اسکارهایی در فولیکول مو ایجاد نماید و منجر به ریزش موی دائمی شود.
این عوارض میتوانند خطرناک بوده و نیاز به تشخیص دقیق پزشکی داشته باشند. بنابراین اگر فکر میکنید ریزش موی شما با یک بیماری مرتبط است، حتماً با پزشک مشورت کنید.
مدل موهایی که موها را زیاد میکِشند
ریزش موی کششی زمانی روی میدهد که اغلب موهایتان را به مدلهایی سفت و سخت میکِشید، مثلاً عادت دارید موهایتان را محکم دماسبی کنید. استفاده از این مدلها باعث میشود موهایتان تدریجاً نازک شوند و خط رویش موهایتان عقب برود و ادامهی این کار میتواند ریزش موهایتان را دائمی نماید. این اتفاق در واقع نوعی فرایند اسکار به شمار میرود و میتواند به فولیکول مو آسیب غیر قابل جبران بزند.
برای این که از ریزش موی ناشی از کشش زیاد جلوگیری کنید، هرگز از یک مدل مو به مدت طولانی استفاده نکرده و سعی نکنید موهایتان را زیاد بکشید.
مکرراً موها را رنگ کردن، فر کردن و …، خصوصاً اگر از مواد شیمیایی قوی روی پوست سر و موها استفاده شود، میتواند به فولیکول مو آسیبزده و ریزش موها را به دنبال داشته باشد. اگر پردازش مو مدام تکرار شود، فولیکولهای مو دیگر رشد نخواهند کرد
استفاده از گرمای زیاد برای مدل دادن مو
تریکورکسیس ندوزا عارضهای است که در آن، نقاط آسیب دیده و ضعیف در ساقهی مو باعث میشوند مو به راحتی بشکند و بریزد. علت این عارضه آسیبهای ناشی از حرارت زیاد در اثر استفاده از ابزارهای گرمایی آرایش مو میباشد که در واقع در ریشهی مو روی نمیدهد بلکه در ساقهی مو رخ میدهد.
درمان تریکورکسیس ندوزا معمولاً شامل پیدا کردن و اجتناب از منبع آسیب میشود که میتواند ابزاری مانند سشوار یا اتوی مو، مواد شیمیایی یا براشینگهای حرفهای باشد. بهتر است از روشهای ملایمتری برای مدل دادن به موهایتان استفاده کنید.
پردازش زیاد موها
مکرراً موها را رنگ کردن، فر کردن و …، خصوصاً اگر از مواد شیمیایی قوی روی پوست سر و موها استفاده شود، میتواند به فولیکول مو آسیبزده و ریزش موها را به دنبال داشته باشد. اگر پردازش مو مدام تکرار شود، فولیکولهای مو دیگر رشد نخواهند کرد.
شما میتوانید با استفاده نکردن از شیوههای مضر پردازش مو و استفاده از محصولاتی که برای آبرسانی موها و ترمیم موهای آسیب دیده طراحی شدهاند، جلوی آسیب بیشتر را بگیرید. اما اگر میخواهید موهای از دست رفتهتان دوباره رشد کنند، نیاز به توصیههای یک پزشک متخصص دارید