آنچه باید درباره درماتیت سبورئیک بدانیم
اگر از دست شوره سر کلافه شدهاید و با انواع و اقسام شامپوها هم از پس درمانش برنیامدهاید، اگر خارش برخی نقاط پوستتان، شما را عاصی کرده، اگر پوست سر نوزاد معصوم شما پوسته پوسته شده، حتما این مقاله را بخوانید تا با درماتیت سبورئیک آشنا شوید.
درماتیت سبورئیک یا درماتیت سبوره (Seborrheic Dermatitis) که به عنوان اگزمای سبورئیک هم شناخته میشود، نوعی التهاب پوستی است که معمولا در نقاطی که دارای تعداد زیادی غده تولیدکننده چربی است مثل کف سر، صورت، بالای قفسه سینه و پشت بدن ایجاد میشود.
شوره سر، شکل خفیفی از درماتیت سبوره است. این بیماری در دوره نوزادی نیز شایع است که به آن “کلاه گهواره” (Cradle Cap) میگویند. کلاه گهواره معمولا بین ۸ تا ۱۲ ماهگی از بین میرود.
علت درماتیت سبورئیک چیست؟
علت اگزمای سبورئیک هنوز به طور کامل شناخته نشده است، اما این عارضه میتواند ناشی از واکنش التهابی به یک مخمر باشد که به صورت طبیعی روی سطح پوست وجود دارد.
نشانههای آن دایمی نیستند؛ علایم میآیند و میروند و ممکن است در فصول خاصی، مثلا در هوای سرد، بدتر شوند. علایم بیماری همچنین ممکن است در طی دورههای پر استرس، تغییرات هورمونی یا بیماری نیز عود کند.
بعضی بیماریهای مرتبط با اعصاب، مثل پارکینسون، خطر ابتلا به این عارضه را افزایش میدهد.
علایم درماتیت سبورئیک کدام است؟
این بیماری در نوزادان و بزرگسالان به شکل متفاوتی خود را نشان میدهد.
اگزمای سبورئیک در نوزادان
این بیماری در نوزادان وضعیتی به نام کلاه گهواره به وجود میآورد که معمولا باعث قرمزی و ایجاد پوستههای چربی در پوست سر و همچنین بر روی صورت، گوشها، گردن و منطقه پوشک و چین خوردگیهای پوست میشود.
اگر نوزادتان این علایم را دارد احتمالا دچار این التهاب پوستی شده است. البته باید به یاد داشته باشید که درماتیت سبورهای در نوزادان معمولا باعث خارش پوست نمیشود.
این حالت بیشتر اوقات بدون نیاز به درمان پس از چند هفته تا چند ماه بهبود مییابد. در غیر این صورت، برخی اقدامات برای درمان آن پیشنهاد میشود که در ادامه میتوانید با این اقدامات آشنا شوید.
اگزمای سبورئیک در بزرگسالان
در بزرگسالان معمولا بخشی از پوست که غدد چربی زیادی دارد، مانند سطح پوست سر و صورت، درگیر میشود. شوره سر یک حالت خفیف این بیماری است که ممکن است علت خارش پوست سر شما باشد.
این التهاب پوستی میتواند بر روی گوش ها، ابروها، پل و کناره های بینی، گودی بالای لب و وسط قفسه سینه شما ایجاد شود. ممکن است علایم اگزمای سبورئیک را در بالای کمر، زیر بغل و کشاله رانتان نیز مشاهده کنید. در مردان، این بیماری معمولا در ناحیه ریش شدیدتر است.
توجه کنید که علایم شایع درماتیت سبوره در بزرگسالان شامل قرمزی، چربی، پوسته پوسته شدن و خارش نواحی درگیر است.
چگونه این بیماری را تشخیص دهیم؟
متأسفانه هیچ آزمایش اختصاصی برای تشخیص این بیماری وجود ندارد. تشخیص آن معمولا بر اساس سابقه و معاینه فیزیکی بیمار انجام میشود.
با وجود این، در موارد نادر، نمونه برداری از پوست میتواند به تایید تشخیص و رد سایر حالتهای مشابه درماتیت سبورهای کمک کند.
درمان درماتیت سبورئیک
با خواندن مطالب بالا حتما از خودتان میپرسید چگونه میتوان اگزمای سبورئیک را درمان کرد؟ از این بابت خیالتان راحت باشد. چرا که علایم این بیماری را میتوانید با دارو درمانی و مراقبت به شکل مؤثری کنترل کنید.
راههای درمان این بیماری برای نوزادان و بزرگسالان متفاوت است.
درمان نوزادان
در صورت ابتلای نوزادتان به درماتیت سبورهای، باید توجه کنید این بیماری اغلب به خودی خود برطرف میشود. اما ممکن است نوزادتان در بعضی موارد به درمان نیاز پیدا کند. در این صورت، میتوانید اقدامات زیر را انجام دهید:
- سر نوزاد را مرتبا با شامپوی بچه بشویید و پس از شستشو، پوستهها را به آرامی با یک برس نرم مثل مسواک نرم یا شانه با دندانههای باریک جدا کنید.
- مقدار کمی از یک امولینت (وازلین، روغن گیاهی، روغن معدنی یا روغن بچه) را روی پوست سر نوزادتان بمالید تا پوستهها شل شوند. در ادامه برای جدا کردن پوستهها، پوست سر نوزاد را با یک برس نرم ماساژ دهید. سپس سر نوزاد را با استفاده از یک شامپوی بچه که خاصیت درمانی ندارد، شستشو دهید.
اگر با وجود این اقدامها، کلاه گهواره برطرف نشد و همچنان باز هم باقی ماند، حتما با یک پزشک مشورت کنید. احتمالا پزشک یک کورتیکواستروئید موضعی ملایم یا یک شامپوی ضد قارچ تجویز خواهد کرد.
درمان بزرگسالان
درماتیت سبورهای در بزرگسالان، مزمن است. با وجود این، باید به فکر کنترل بلندمدت آن باشید. بسته به اینکه پوست سر شما درگیر بیماری شده باشد و یا قسمتهای دیگر بدنتان، راه درمان متفاوت است:
۱٫ درماتیت سبورئیک پوست سر یا شوره سر (نوع خفیف آن)
شوره، یک اختلال رایج و مزمن پوست سر است. مشخصهی آن پوسته پوسته شدن پوست کف سر است. با اینکه شوره سر مشکلی مسری یا جدی نیست، اما ظاهری ناخوشایند دارد. برای همین است که درمان شوره سر و رفع شوره و خارش سر یکی از مهم ترین دغدغههای افرادی است که به ظاهر خود اهمیت میدهند.
این نوع از بیماری میتواند با استفاده از شامپو ضد شوره درمان شود، شامپوهایی که اغلب هم به نسخه پزشک نیاز ندارند.
انواع مختلفی از شامپوهای ضد شوره وجود دارد که تفاوت اصلی بین آنها در مواد موثره شان است. تمام این درمان ها به طور یکسان پس از چهار هفته استفاده مداوم، مؤثر خواهند بود. این مواد موثره عبارتند از:
- سولفید سلنیوم
- تار
- زینک پیریتیون
- کتوکونازول
برای نتیجه بهتر، اجازه دهید شامپو به مدت پنچ تا ۱۰ دقیقه قبل از آبکشی روی سر باقی بماند و سپس آبکشی کنید تا به طور کامل از سر شسته شود.
در ابتدا باید شامپو را هر روز استفاده کنید و پس از آن یک روز در میان تا زمانی که علایم بهبود یابند. این شامپوها را می توانید تا هر زمان که نیاز بود استفاده کنید. اگر بعد از چهار تا ۶ هفته استفاده از شامپو، علایم بهبود نیافت، یک شامپوی دیگر را امتحان کنید.
۲٫ درماتیت سبورهای غیر پوست سر
درماتیت سبورهای صورت، تنه و چینهای صورت عموما با کورتیکواستروئیدهای موضعی و عوامل ضد قارچ درمان میشود.
احتمالا پزشک در ابتدا برای شما کورتیکواستروئیدهای ضعیف موضعی مثل کرم هیدروکورتیزون ۱% تجویز میکند. این کرم را میتوانید یک تا دو بار در روز تا زمان بهبود علایم استفاده کنید. اگر بعد از دو هفته هیچ پیشرفتی مشاهده نکردید، دوباره به پزشک متخصص مراجعه کنید.