رنگ کردن موها سابقه‌ای بسیار طولانی دارد و کاربرد آن به صدها سال پیش برمی‌گردد اما استفاده از رنگ‌های گیاهی مانند حنا که مهم‌ترین رنگ مو محسوب می‌شد، این بود که ناپایدار بود و باعث خشکی شدید موها می‌شد یا تغییر سریع رنگ را در پی داشت و از طرفی رنگ حنا رنگ مطلوب همه نبود.
در گذشته حنا تنها برای پوشاندن موی سپید خانم‌ها کاربرد داشت ولی به مرور که تولید رنگ‌های مصنوعی مرسوم شد، تولیدکنندگان تصمیم گرفتند رنگ‌های متنوعی بسازند که در عین تنوع، پایدار باشد و به‌دلیل افزودن ترکیبات نرم کننده، عوارض جانبی کمتری بر سلامت موها بگذارد و میزان خشک‌کنندگی پوست و موها کمتر شود.
رنگ مو؛ از تأثیر مطلوب بر زیبایی تا صدمه به موها
علاوه بر اینکه پوشاندن موهای سفید و زیبایی ظاهری یکی از مهم‌ترین علل گرایش خانم‌ها و حتی آقایان به استفاده از رنگ مو محسوب می‌شود، عموماً خانم‌های میانسال و سالمند که دچار نازکی تارهای مو می‌شوند، از روند پرپشتی و ضخیم شدن موها پس از رنگ کردن نیز احساس رضایت دارند اما باید دانست رنگ مو هیچ تأثیری بر ریشه مو و در نتیجه تغییر ضخامت تارهای مو ندارد و رنگ تنها مانند ماده‌ای اضافی و غلاف مانند روی ساقه مو می‌نشیند و موقت به نظر می‌رسد که موها ضخیم یا پرپشت شده‌اند. به این ترتیب، بدیهی است وقتی موهای جدید رشد می‌کنند، ریشه‌های مو رنگ طبیعی دارد و فرد باید آن‌ها را مجدد رنگ بزند تا یکدست شود.
بزرگ‌ترین مشکل رنگ‌های مو؛ چه سنتی و چه جدید، خشک کردن و کاهش چربی است. ترکیبات موجود در رنگ‌های مو باعث خشکی پوست سر می‌شود. در نتیجه مو نیز به همان مقدار، چربی خود را از دست می‌دهد. از آنجا که یکی از مهم‌ترین کاربردهای رنگ مو، پوشاندن سفیدی مو در سنین میانسالی و سالمندی است، خشکی موها تشدید می‌شود زیرا این شرایط به طور طبیعی عامل خشکی پوست سر است. هرچند در تولید رنگ موهای امروزی، ترکیبات نرم‌کننده افزوده شده، این ترکیبات باز هم نمی‌تواند به طور کامل مانع حذف چربی‌های پوست سر و موها شود و این حالت حتی در مورد رنگ‌های با کیفیت نیز وجود خواهد داشت.
بزرگ‌ترین مشکل رنگ‌های مو؛ چه سنتی و چه جدید، خشک کردن و کاهش چربی است. ترکیبات موجود در رنگ‌های مو باعث خشکی پوست سر می‌شود. در نتیجه مو نیز به همان مقدار، چربی خود را از دست می‌دهد
این در حالی است که در پی خشکی پوست سرکه تا حد نسبی برای همه ایجاد می‌شود، اگر فرد زمینه پوست خشک را هم داشته باشد، خشکی‌اش تشدید شده و خارش هم به آن اضافه می‌شود. همه این‌ها سبب می‌شود ساقه‌های خشک مو، شکننده شوند. علاوه بر این‌ها، معمولاً برای حفظ زیبایی، پس از شستشوی موها از سشوار استفاده می‌شود. حرارت دادن به موها خشکی آن‌ها را تشدید می‌کند. در نتیجه موها ترد می‌شوند و با شامپو و شانه زدن به راحتی می‌شکنند و موها ظاهری کوتاه و بلند پیدا می‌کنند.
با افزایش سن و روند طبیعی خشک شدن موها و تشدید این مسئله به دلیل استفاده از رنگ مو و سشوار، طراوت موها از بین می‌رود زیرا رطوبت عامل محافظت موها در برابر عوامل طبیعی مانند آفتاب، گرد و غبار، باد و … است. در نتیجه دوام موها کمتر می‌شود و درخشندگی طبیعی از بین می‌رود. این حالت کدری و نازیبایی عامل دیگری خواهد بود تا فرد به استفاده از رنگ مو راغب‌تر شود زیرا این مواد حاوی ترکیبات درخشان‌کننده هستند و جلوه زیبایی به طور موقت ایجاد می‌کنند که اگر مراقبت از موها انجام نگیرد، استفاده مکرر از رنگ موجب آسیب بیشتر به موها خواهد شد. یکی دیگر از معایب رنگ مو این است که پس از هر نوبت شامپو کردن، درصدی از رنگ مو حذف می‌شود. البته هرچه رنگ مو با کیفیت‌تر و استاندارد باشد، پایدارتر می‌شود و دیرتر در اثر شامپو و شستشو تغییر می‌کند. علاوه بر شستشو، پرتوهای آفتاب نیز موجب تغییر و از بین رفتن رنگ موها خواهد بود.
برحسب کیفیت رنگ مو، تولیدکنندگان این محصولات سعی می‌کنند مواد پایدارکننده به رنگ‌ها بیفزایند تا از تأثیر شامپو بر رنگ‌زدایی کاسته شود و از طرفی مواد نرم‌کننده نیز اضافه می‌شود تا به حفظ رطوبت موها کمک شود زیرا رطوبت و چربی پوست که به موها منتقل می‌شود برای حفظ سلامت موها حیاتی است. در واقع هدف از شستشو و شوینده‌ها، حذف چربی اضافی است تا به محلی برای رشد باکتری‌ها و میکروب‌ها تبدیل نشود وگرنه مقدار چربی و رطوبت مختصر پوست و مو برای حفظ سلامت آن‌ها ضروری است و هرگز نباید به صفر برسد.
رنگ موی بی‌کیفیت به موهایتان نزنید
همه عوارضی که گفته شد، در صورت استفاده از رنگ‌های استاندارد و با کیفیت است اما متأسفانه امروزه محصولات بسیاری روانه بازار شده‌اند که حاوی ترکیبات جایگزین و بی‌کیفیت هستند. چنین محصولاتی علاوه بر اینکه در افراد بسیاری (حتی بدون زمینه فردی واکنش) حساسیت ایجاد می‌کنند، حتی ممکن است سمی باشند و در مقدار کم نیز موجب التهاب و زخم شوند و به طور مستمر قابلیت مصرف ندارند.
به علاوه مطالعاتی که به تازگی انجام گرفته نشان می‌دهد رنگ مو می‌تواند در کبد و مثانه باعث تجمع و رسوب رنگدانه‌ها شود و التهاب ایجاد کند. البته در افرادی که به طور دائم و با فواصل کوتاه (۱ تا ۲ هفته) ریشه موها را رنگ می‌کنند، رنگدانه‌های جذب شده در فواصل طولانی‌تر از طریق سیستم دفاعی دفع می‌شوند.
رنگ کردن موها در دوران بارداری و شیردهی ممنوع است
علاوه بر مضرات کلی رنگ مو، بعضی افراد به برخی ترکیبات موجود در رنگ مو یا مواد حامل و افزودنی مانند نرم‌کننده، ترکیبات درخشان یا پایدارکننده حساسیت دارند. در واقع تولیدکنندگان رنگ‌های مو مجبورند از مواد ضداکسیداسیون نیز استفاده کنند تا رنگ مو در اثر مجاورت با هوا اکسید نشود. در نتیجه واکنش بدن به چنین ترکیباتی، پوست سر دچار التهاب، خارش و قرمزی می‌شود که این حالت «حساسیت به رنگ مو» گفته می‌شود. این افراد تنها می‌توانند از رنگ‌های طبیعی که بدون هرگونه مواد شیمیایی هستند، استفاده کنند. همچنین از جمله مهم‌ترین عوارض رنگ مو، جذب سیستمیک است. وقتی رنگ مو زده می‌شود، قاعد تا ریشه موها نیز کاملاً پوشیده می‌شوند و از آنجا که پوست سر عروق فراوانی دارد، رنگ مو از این طریق جذب شده و وارد بدن می‌شود. این مسئله مهم‌ترین عامل ممنوعیت استفاده از رنگ مو در دوران بارداری است زیرا برای جنین آسیب‌زاست.
رنگ کردن موها در دوران شیردهی نیز به همین دلیل توصیه نمی‌شود زیرا مشکلاتی برای شیرخوار در پی دارد. تنها در صورتی که امکان تغذیه کودک طی ۱۰ روز پس از رنگ زدن موها از طریق شیرخشک یا غذای کمکی وجود داشته باشد، مادر می‌تواند در این فاصله شیر را بدوشد اما به فرزندش ندهد و دوباره پس از این مدت شیردهی را آغاز کند. ۱۰ روز مدتی است که مواد شیمیایی موجود در رنگ مو جذب عمومی دارند و ترکیبات موجود در رنگ مو از طریق شیر مادر به کودک می‌رسد. علاوه بر بارداری و شیردهی، داشتن شرایط دیگری از جمله ریزش موی غیرطبیعی، حساسیت به رنگ مو، ابتلا به بیماری‌های تب‌دار و پیروی از رژیم‌های سخت غذایی به عنوان ممنوعیت از رنگ مو و دکلره محسوب می‌شود. با این حال جالب است بدانید دوران عادت ماهانه هیچ تأثیری در کیفیت رنگ شدن موها ندارد و این باور کاملاً اشتباه است زیرا هیچ هورمونی در این زمینه نقش ندارد. در مورد بارداری و شیردهی نیز همین گونه است و توصیه به رنگ نکردن موها در این دوران فقط به دلیل ایجاد عوارض بر جنین و شیرخوار است.
منبع سایت تبیان