مد پایدار یا مد سبز چیست ؟
امروزه مصرف گرایی به شدت افزایش پیدا کرده است و صنعت مد نیز مثل سایر صنعت های جهان با کمک رسانه و تبلیغات ، تولید روز افزون خود را به فروش می رسانند و هیچ اهمیتی به کره زمین ، محیط زیست و حتی اخلاقیات انسانی نمی دهند و آینده را فدای سود اقتصادی و قدرت حال کرده اند . اما شاید چند سال آینده با کمبود منابع و محیطی برای برای پسماندها دیگر شیک پوشی و مدگرایی از بین برود ولی آن موقع دیگر خیلی دیر است.
مد و فشن صنعت آلوده کننده ی جهان
غیرقابل باور است اما صنعت نساجی یکی از کثیفترین صنایع موجود محسوب میشود، زیرا تولید محصولات پنبهای و الیاف مصنوعی آسیبهایی جدی به محیط زیست وارد میکند یا روشهای رنگآمیزی پارچه اغلب ناسازگار با محیط زیست هستند و طبق بررسیها نساجی پنجمین صنعت موثر در تولید گازهای گلخانهای در جهان است. در چنین شرایطی بهترین راه حل بازیافت است و شاید پروژههای خلاقانه بازیافت و مد پایدار بتواند صنعت مد را در دهههای آینده زنده و پایدار نگه دارد.
آسیب های زیست محیطی
کارخانههای لباس برای تولید محصولاتشان از موادی استفاده میکنند که فرآیند تولید آنها آسیب شدیدی به محیطزیست وارد میکند، اغلب محصولاتشان غیرقابل بازیافت است، مصرف آب در روند تولیدشان بسیار بالاست و مراحل تولید آن باعث گرمایش هوا میشود و پسماندهای آنها نیز زمین و آبها را آلوده میکند. علاوه بر این، موضوع استفاده از پوست و موی حیوانات نیز هست که روند بهدست آوردن آنها بسیار بیرحمانه است. درضمن از آنجا که برای نگهداری حیوانات به مراتع نیاز است، این حیوانات را به مراتعی در جنگلهای بکر و دستنخورده میبرند و بدین ترتیب از حجم جنگلها کاسته میشود.
آسیب های انسانی
کی دیگر از موضوعات مهم، مسئله اخلاقی است. کارخانههایی وجود دارند که تعداد زیادی کارگر با دستمزد پایین استخدام میکنند و با حقوق بسیار ناچیز آنها را بهکار میگیرند؛ حتی بعضی کارخانهها از کودکان کار برای خط تولیدشان استفاده میکنند. این کار درواقع غیراخلاقی محسوب میشود و کارخانهها باید طبق قانون کار با کارگرانشان برخورد کنند و بر مبنای شفافیت، اعتماد و احترام با آنها رفتار کنند؛ به کارگران آزادی بیان بدهند تا آنها بتوانند با خیال راحت احقاق حق کنند و درنهایت محیطی برایشان فراهم شود که بتوانند در آن مهارتهایشان را بهبود ببخشند و در محیطی شاد کار کنند.
اصول هفتگانه مد پایدار
بهطور کلی، مد پایدار بر هفت اصل استوار است.
تولید بر اساس تقاضای مشتری و تولید سفارشی
اگر هر کارخانهای بر اساس تقاضای مشتریان، اجناس باکیفیتی طراحی و تولید کند که مدتها قابل استفاده باشد و مشتریان بهزودی نیاز به خرید دوباره نداشته باشند، دیگر از حجم تولید لباسها کاسته میشود و درنتیجه مقدار زباله و پسماند نیز کاهش مییابد.
تولید پاک و سبز
این روش تولید نیز همانطور که گفتیم با معیارهای زیستمحیطی همخوانی دارد. در این شیوه، تمامی فریآیندهای تولید لباس در هر مرحله بهگونهای انجام میشود که هیچ آسیبی به محیطزیست وارد نشود.
تولید محصولات باکیفیت و طراحی بدون محدودیت زمانی
اگر کیفیت لباسها بهقدری بالا باشد که بتوان مدت زمانی طولانی از آن استفاده کرد و طراحی و دوخت آن مناسب باشد و ازطرفی مدها و ترندها نیز چندان مورد توجه قرار نگیرند، مردم به پوشیدن لباسهای شیک برای مدتهای طولانی عادت میکنند و از حجم تولید لباسها کاسته میشود.
تولید اخلاقی و منصفانه
حمایت از حقوق حیوانات، عدم آسیب به محیطزیست، مصرف آب کمتر، استفاده از مواد قابل بازیافت، حمایت از حیوانات و نیز برخورد منصفانه با کارگران، تعیین ساعات کاری منصفانه برای آنها و پرداخت حقوق مکفی از ویژگیهای تولید اخلاقی و منصفانه است.
بازیافت، بازتولید و تعمیر
در سالهای اخیر تعمیرات لباس به امر مهمی تبدیل شده و مردم سعی میکنند که پارگیهای نهچندان بزرگ و مهم لباس را تعمیر کنند؛ حتی در برخی موارد این رفوها تبدیل به نوعی مد شده است. ازطرفی اگر لباس، چندان قابل تعمیر نباشد، از آن استفادههای دیگری میکنند؛ مثلا شلوار جین را تبدیل به کیف، شلوارک یا دامن میکنند.
قرض گرفتن لباس، اجاره و مبادله
قرض گرفتن لباس یا اجاره و مبادله آن یکی از مواردی است که در کشورهای مدرن به آن پرداخته میشود. اینگونه هزینههای خرید کاهش مییابد و از حجم تولید لباس نیز کاسته میشود. این کار چه از طریق قرض گرفتن لباس از دوستان و آشنایان انجام میشود و چه از طریق اپلیکیشنها و سایتهای اجاره لباس.
خرید لباسهای قدیمی و دست دوم
موردی شبیه به مورد قبلی، اما بهصورت خرید لباس. حتی اپلیکیشنها و سایتهایی نیز در این جهت ساخته شدهاند تا مردم از آن طریق بتوانند لباسهای دست دوم خود را بفروشند یا از آن لباس بخرند.
چگونه برند های برتر در زمینه ی مد پایدار را رتبه بندی و شناسایی کنیم؟
سازمانی به نام (The green carpet challenge) برند ها را در پایبندی آن ها به حفظ محیط زیست رتبه بندی می کند. اگر به سایت www.rankabrand.org مراجعه کنید، می توانید در بخش مد و پوشاک وارد شده، سپس اسم برند مورد نظر خود را سرچ کنید.
در این سایت، برند ها در گروه های A تا Eرتبه بندی می شوند ، به طوری که رتبه ی A برند هایی هستند که بر اساس استراتژی پایداری به سطح ایده آل رسیده اند و همینطور برندهای دیگر هرچه به سمت E می روند رتبه ی آن ها از نظر استراتژی پایداری پایین خواهد آمد.
، برند شنل و دیور از نظر استراتژی پایداری در سطح E و بسیار ضعیف عمل کرده اند و همچنین منگو و زارا نیز به ترتیب در سطح های پایین D و C قرار گرفته است
تهیه و تنظیم : عاطفه